Ι. Λεκάκης, Καθηγητής Καρδιολογίας, Β΄ Πανεπιστημιακή
Καρδιολογική Κλινική, Π.Γ.Ν. «Αττικόν»

To anacetrapib αποτελεί ένα νεώτερο υπολιπιδαιμικό φάρμακο που ανήκει στην κατηγορία των αναστολέων της CETP. Στη μελέτη αυτή αξιολογήθηκε η επίδραση της προσθήκης 100 mg anacetrapib σε στατίνη σε 307 ιάπωνες ασθενείς με δυσλιπιδαιμία έναντι εικονικού φαρμάκου. Η προσθήκη του φαρμάκου στην υπολιπιδαιμική αγωγή οδήγησε σε ελάττωση της LDL-χολ κατά 38%, της απολιποπρωτεΐνης B κατά 28,7%, της Lp(a) κατά 48,3% με παράλληλη αύξηση της HDL-χολ κατά 148,9%. Ανάμεσα στις δύο ομάδες θεραπείας δεν σημειώθηκε διαφορά στην αύξηση των ηπατικών ή των μυϊκών ενζύμων, στην εμφάνιση μυοπάθειας ή διαταραχών της αρτηριακής πίεσης κατά τη διάρκεια 24 εβδομάδων παρακολούθησης. Οι ερευνητές καταλήγουν ότι η προσθήκη 100 mg anacetrapib στην υπολιπιδαιμική θεραπεία με στατίνη επιφέρει ευνοϊκές μεταβολές στις λιπιδαιμικές παραμέτρους με ικανοποιητική ανοχή του φαρμάκου.

(Teramoto T, Daida H, Ikewaki K, et al. Atherosclerosis. 2017;261:69-77)

Το νεώτερο αντιδιαβητικό φάρμακο εμπαγκλιφλοζίνη, ένας αναστολέας της SGLT-2 (Sodium-Glucose Cotransporter-2), έδειξε πρόσφατα ελάττωση των νοσηλειών λόγω καρδιακής ανεπάρκειας και μείωση της καρδιαγγειακής θνητότητας. Στη μελέτη CVD-REAL εκτιμήθηκε η επίδραση όλων των φαρμάκων αυτής της κατηγορίας στις παραμέτρους αυτές. Αξιολογήθηκαν δεδομένα από 6 χώρες με συνολικά 309.065 ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη (ΣΔ), στους οποίους έγινε έναρξη αναστολέα της SGLT-2 ή άλλου αντιδιαβητικού φαρμάκου. Τα ποσοστά έκθεσης στην καναγκλιφλοζίνη, στην νταπαγκλιφλοζίνη και στην εμπαγκλιφλοζίνη ήταν 53%, 42% και 5% αντίστοιχα. Η χρήση των αναστολέων της SGLT-2 συνδυάστηκε με ελάττωση των νοσηλειών για καρδιακή ανεπάρκεια κατά 39% και με μείωση της θνητότητας κατά 51%. Οι συγγραφείς διαπιστώνουν ότι οι αναστολείς της SGLT-2 ως κλάση φαρμάκων επιφέρουν θετικά αποτελέσματα στο ποσοστό νοσηλειών για καρδιακή ανεπάρκεια και στον κίνδυνο θανάτου σε ασθενείς με ΣΔ τύπου 2.

Στη μελέτη ACCENTUATE αξιολογήθηκε η επίδραση στις λιπιδαιμικές παραμέτρους εναλλακτικών φαρμάκων πέραν της τιτλοποίησης της δόσης της στατίνης. Συμμετείχαν 366 ασθενείς με καρδιαγγειακή νόσο και/ή σακχαρώδη διαβήτη που ελάμβαναν 40 mg ατορβαστατίνης και τυχαιοποιήθηκαν σε 4 ομάδες: α) ατορβαστατίνη 80 mg, β) προσθήκη 10 mg εζετιμίμπης, γ) προσθήκη 130 mg του αναστολέα της CETP evacetrapib και δ) προσθήκη εικονικού φαρμάκου. Η προσθήκη evacetrapib οδήγησε σε περαιτέρω ελάττωση της LDL-χολ κατά 33%, περισσότερο από την προσθήκη εζετιμίμπης (27%) ή την τιτλοποίηση της ατορβαστατίνης σε 80 mg (6%). Παράλληλα, το evacetrapib ελάττωσε την απολιποπρωτεΐνη B και την Lp(a), αύξησε την HDL-χολ κατά 125%, αλλά οδήγησε σε αύξηση της ικανότητας εκροής (efflux) της χοληστερόλης και της υψηλής ευαισθησίας CRP. Οι συγγραφείς καταλήγουν ότι η προσθήκη evacetrapib σε θεραπεία με στατίνη σε ασθενείς υψηλού κινδύνου, αν και επιδρά ευνοϊκά στις κλασικές λιπιδαιμικές παραμέτρους, επηρεάζει αρνητικά νεώτερους παράγοντες κινδύνου, γεγονός που ενδεχομένως επηρέασε την μη ανάδειξη κλινικού οφέλους στη μελέτη ACCELARATE.

(Nicholls SJ, Ray KK, Ballantyne CM, et al. Atherosclerosis. 2017;261:12-18)

Στην ανάλυση αυτή από τη μελέτη SPRINT αξιολογήθηκε η εντατική έναντι της συνηθισμένης ελάττωσης της αρτηριακής πίεσης (ΑΠ) στην εμφάνιση υπερτροφίας της αριστερής κοιλίας. Αξιολογήθηκαν δεδομένα από 8.164 μη-διαβητικούς υπερτασικούς ασθενείς που τυχαιοποιήθηκαν σε αυστηρό στόχο συστολικής ΑΠ (ΣΑΠ<120 mmHg) έναντι «χαλαρότερου» στόχου (ΣΑΠ<140 mmHg). Η υπερτροφία της αριστερής κοιλίας αξιολογήθηκε ηλεκτροκαρδιογραφικά. Φάνηκε ότι τα ποσοστά εμφάνισης υπερτροφίας ήταν χαμηλότερα στο σκέλος της εντατικής θεραπείας, ενώ ασθενείς με διαπιστωμένη υπερτροφία κατά την τυχαιοποίηση εμφάνισαν μεγαλύτερα ποσοστά υποστροφής. Παράλληλα, οι συμμετέχοντες στο σκέλος της εντατικής θεραπείας εμφάνισαν λιγότερα καρδιαγγειακά συμβάματα (το πρωταρχικό τελικό σημείο της μελέτης ήταν το σύμπλοκο εμφράγματος μυοκαρδίου, οξέος στεφανιαίου συνδρόμου, καρδιακής ανεπάρκειας, αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου και καρδιαγγειακού θανάτου), ακόμη και μετά από στάθμιση για παρουσία υπερτροφίας. Οι ερευνητές συμπεραίνουν ότι η εντατική ελάττωση της ΑΠ σε μη-διαβητικούς υπερτασικούς ασθενείς έχει ευνοϊκή επίδραση στην εμφάνιση και στην εξέλιξη της υπερτροφίας των τοιχωμάτων της αριστερής κοιλίας.

(Soliman EZ, Ambrosius WT, Cushman WC, et al. Circulation. 2017;136:440-45)

Στόχος της παρούσας μελέτης ήταν η συσχέτιση της έκτασης της αθηροσκλήρωσης των στεφανιαίων αρτηριών με την παθητική έκθεση στον καπνό σε ασυμπτωματικούς μη-καπνιστές. Εκτιμήθηκαν δεδομένα από 268 άτομα ηλικίας από 40 έως 80 ετών που υπεβλήθησαν σε χαμηλής δόσης αξονική στεφανιογραφία και παράλληλα συμπλήρωσαν ερωτηματολόγια παραγόντων καρδιαγγειακού κινδύνου. Φάνηκε ότι η μεγάλη έκθεση σε παθητικό κάπνισμα τριπλασιάζει τον κίνδυνο παρουσίας στεφανιαίας νόσου συγκριτικά με μηδενική έκθεση. Η παρουσία σακχαρώδη διαβήτη, δυσλιπιδαιμίας, αρτηριακής υπέρτασης και νεφρικής νόσου εξασθένιζε τη συσχέτιση. Παράλληλα, η αυξημένη έκθεση στον καπνό σχετιζόταν με την έκταση της νόσου (ποσοστό των μεγάλων αρτηριών που προσβάλλονται, αριθμός τμημάτων, ασβέστωση των αθηρωματικών πλακών). Συμπερασματικά, η έκθεση σε παθητικό κάπνισμα σχετίζεται με την παρουσία και την έκταση της στεφανιαίας νόσου.

Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να βρείτε στην αναβαθμισμένη ιστοσελίδα της ΕΕΛΙΑ: www.eelia.gr