Ι. Λεκάκης, Καθηγητής Καρδιολογίας, Β΄ Πανεπιστημιακή
Καρδιολογική Κλινική, Π.Γ.Ν. «Αττικόν»

Η χορήγηση στατινών σε ασθενείς με νεφρική νόσο τελικού σταδίου υπό αιμοκάθαρση δεν έχει φανεί κλινικά επωφελής, σε αντίθεση με ασθενείς με ιστορικό εμφράγματος μυοκαρδίου (ΕΜ). Στην παρούσα μελέτη αξιολογήθηκε η επίδραση της χορήγησης στατινών μέτριας και μεγάλης ισχύος σε ασθενείς υπό αιμοκάθαρση που υπέστησαν ΕΜ. Συμμετείχαν 790 ασθενείς και παρακολουθήθηκαν για 4 έτη με καταγραφή των καρδιαγγειακών επεισοδίων και της θνητότητας. Μετά το πρώτο έτος από το επεισόδιο η χορήγηση στατινών φάνηκε να ελαττώνει κατά 30% τον κίνδυνο εμφάνισης θανάτου συγκριτικά με τη μη-χορήγηση στατίνης, αποτέλεσμα που φάνηκε να διατηρείται στην 4ετία. Ασθενείς με καταπληξία κατά την εισαγωγή φάνηκε να αντλούν μεγαλύτερο όφελος στη θνητότητα, ενώ δεν βρέθηκε διαφορά στην εμφάνιση καρδιαγγειακών συμβαμάτων. Οι συγγραφείς καταλήγουν ότι η χορήγηση στατινών μέτριας και μεγάλης ισχύος σε αιμοκαθαιρόμενους μετά από ΕΜ βελτιώνει την πρόγνωση των ασθενών.

(Chung CM, Lin MS, Chang CH, et al. Atherosclerosis. 2017;267:158-166)

Οι πάσχοντες από στεφανιαία νόσο (ΣΝ) αδυνατούν να πετύχουν το στόχο για την LDL-χολ παρά την τεκμηριωμένη ευνοϊκή επίδραση των στατινών. Οι ερευνητές αξιολόγησαν την επίδραση που είχε η μέτρηση των επιπέδων της LDL-C μετά από διάγνωση ΣΝ στην επίτευξη των στόχων σε ασθενείς πολύ υψηλού καρδιαγγειακού κινδύνου. Πρόκειται για μελέτη παρατήρησης που πραγματοποιήθηκε σε 200 ασθενείς μέσης ηλικίας 68 ετών με πρωτοδιάγνωση αγγειογραφικά τεκμηριωμένης ΣΝ από τη μελέτη INTERCATH. Ποσοστό περίπου 30% των ασθενών δεν είχαν μετρήσεις λιπιδαιμικών παραμέτρων τουλάχιστον 6 μήνες μετά από τη διάγνωση. Φάνηκε ότι ασθενείς που μετρούσαν συχνά την LDL-χολ είχαν πολύ μεγαλύτερη πιθανότητα να λάβουν μεγαλύτερη δοσολογία στατίνης (23,6% έναντι 4,3%%) και να επιτύχουν το στόχο για την LDL-χολ, συγκριτικά με ασθενείς που δεν μετρούσαν τις λιπιδαιμικές παραμέτρους. Ασθενείς με 3 μετρήσεις λιπιδαιμικών παραμέτρων είχαν μέση LDL-χολ= 81 mg/dL,  και πέτυχαν το στόχο για την LDL-χολ < 70 mg/dL σε ποσοστό 44,7%. Η χρήση εζετιμίμπης ήταν περιορισμένη στους ασθενείς της μελέτης (3,5%). Οι συγγραφείς καταλήγουν ότι η εντατικότερη παρακολούθηση των λιπιδαιμικών παραμέτρων ασθενών με ΣΝ και η ευρύτερη χρήση της εζετιμίμπης αναμένεται να αυξήσει τα ποσοστά επίτευξης στόχων σε αυτούς τους ασθενείς.

(Waldeyer C, Seiffert M, Staebe N, et al. Clin Ther. 2017. pii: S0149-2918(17)31005-6)

Άτομα με πρωτογενώς αυξημένα επίπεδα LDL-χολ>190 mg/dL βρίσκονται σε αυξημένο καρδιαγγειακό κίνδυνο και προτείνεται να λαμβάνουν υπολιπιδαιμική θεραπεία με στόχο το καρδιαγγειακό όφελος στο πλαίσιο πρωτογενούς πρόληψης. Στην ανάλυση αυτή από τη μελέτη WOSCOPS (West of Scotland Coronary Prevention Study) αξιολογήθηκε το όφελος της ελάττωσης της LDL-χολ στην εμφάνιση καρδιαγγειακών επεισοδίων σε άτομα με αρχική LDL-χολ>190 mg/dL. Στην WOSCOPS συμμετείχαν συνολικά 6.595 άνδρες ηλικίας 45-64 ετών που τυχαιοποιήθηκαν στη χορήγηση 40 mg πραβαστατίνης έναντι εικονικού φαρμάκου. Από τους συμμετέχοντες στη μελέτη 2.560 εμφάνιζαν αρχικά επίπεδα LDL-χολ>190 mg/dL χωρίς να έχουν διαπιστωμένη αγγειακή νόσο. Σε αυτά τα άτομα φάνηκε ελάττωση της εμφάνισης στεφανιαίας νόσου (ΣΝ) κατά 27% και μειζόνων καρδιαγγειακών επεισοδίων κατά 25% στα πρώτα 5 χρόνια της μελέτης. Η μακροχρόνια  παρακολούθηση σε βάθος 20ετίας έδειξε ότι εμφανίστηκε επιπλέον ελάττωση του καρδιαγγειακού θανάτου κατά 25% και της συνολικής θνητότητας κατά 18%. Οι συγγραφείς διαπιστώνουν ότι πάσχοντες από δυσλιπιδαιμία με αρχική LDL-χολ>190 mg/dL αντλούν σημαντικό κλινικό όφελος από τη λήψη υπολιπιδαιμικής αγωγής, τόσο  σε βραχυπρόθεσμο όσο και σε μακροπρόθεσμο διάστημα.

(Vallejo-Vaz AJ, Robertson M, Catapano AL, et al. Circulation. 2017;136:1878-1891)

Το ICHS (ideal cardiovascular health score) αξιολογεί την παρουσία παραγόντων καρδιαγγειακού κινδύνου (αρτηριακή πίεση, χοληστερόλη, γλυκόζη, κάπνισμα, φυσική δραστηριότητα, σωματικό βάρος, διατροφή) και έχει συσχετιστεί με την εμφάνιση ασβέστωσης στις στεφανιαίες αρτηρίες. Το Fuster-BEWAT (FBS) είναι απλούστερο στον υπολογισμό, δεδομένου ότι δεν χρειάζονται βιοχημικές μετρήσεις (αξιολογείται η αρτηριακή πίεση, η άσκηση, το βάρος, η διατροφή και το κάπνισμα). Στημελέτη PESA (Progression of Early Subclinical Atherosclerosis) σχετίσθηκαν τα ανωτέρω scores με την παρουσία υποκλινικής αθηροσκλήρωσης διαπιστωμένης με υπέρηχο καρωτίδων, κοιλιακής αορτής και λαγονομηριαίων αρτηριών, καθώς και με την εμφάνιση αθηροσκλήρωσης των στεφανιαίων αρτηριών με χρήση αξονικής τομογραφίας. Συμμετείχαν συνολικά 3.983 άτομα ηλικίας 40-54 ετών χωρίς ιστορικό γνωστής αγγειακής νόσου. Συμμετέχοντες με ιδανικό ICHS και FBS score εμφάνιζαν κατά 59% χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης υποκλινικής αθηροσκλήρωσης συγκριτικά με αυτούς που είχαν παθολογικές τιμές. Τα δύο scores εμφάνιζαν παρόμοια ακρίβεια στον εντοπισμό πασχόντων με υποκλινική αθηροσκλήρωση. Οι συγγραφείς συμπεραίνουν ότι το απλούστερο FBS score μπορεί να  εντοπίσει την παρουσία υποκλινικής αθηροσκλήρωσης με παρόμοια αξιοπιστία με το ICHS και προτείνουν τη χρήση του στο πλαίσιο διαστρωμάτωσης κινδύνου ατόμων χωρίς καρδιαγγειακή νόσο.

(Fernández-Alvira JM, Fuster V, Pocock S, et al. J Am Coll Cardiol. 2017;70:2463-2473)

Στη μελέτη CATIS (China Antihypertensive Trial in Acute Ischemic Stroke) σχετίσθηκαν τα επίπεδα της μάζας της Lp-PLA2 με τη θνητότητα ασθενών που είχαν υποστεί ισχαιμικό αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο (ΑΕΕ). Σε σύνολο 3.278 ασθενών καταγράφηκαν 188 θάνατοι σε περίοδο παρακολούθησης ενός έτους. Φάνηκε ότι τα αυξημένα επίπεδα της Lp-PLA2  σχετίστηκαν με αυξημένα ποσοστά θνητότητας συγκριτικά με τα χαμηλά επίπεδα Lp-PLA2. Ασθενείς με υψηλά επίπεδα Lp-PLA2  και LDL-χολ είχαν κατά 81% μεγαλύτερο ποσοστό θανάτου. Οι ερευνητές διαπιστώνουν ότι η μάζα της Lp-PLA2  σχετίζεται με αυξημένη εμφάνιση θνητότητας σε ασθενείς με ΑΕΕ ανεξάρτητα από άλλους παράγοντες κινδύνου.

(Han L, Zhong C, Bu X, et al. Atherosclerosis. 2017;266:1-7)

Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα της ΕΕΛΙΑ:  www.eelia.gr