Επιμέλεια:

Χ. Μιχαλακέας, Καρδιολόγος, Επιστημονικός Συνεργάτης Β’ Πανεπιστημιακής Καρδιολογικής Κλινικής, Π.Γ.Ν.«Αττικόν»

Λ. Ραλλίδης, Αναπληρωτής Καθηγητής Καρδιολογίας,
Β΄ Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική,
Π.Γ.Ν. «Αττικόν»

Ι. Λεκάκης, Καθηγητής Καρδιολογίας, Β΄ Πανεπιστημιακή
Καρδιολογική Κλινική, Π.Γ.Ν. «Αττικόν»

Μακροπρόθεσμος καρδιαγγειακός κίνδυνος σε πάσχοντες από οικογενή υπερχοληστερολαιμία

Η ετερόζυγος οικογενής υπερχοληστερολαιμία (HeFH) απαντάται σε ένα στα 200 άτομα του γενικού πληθυσμού στις Ηνωμένες Πολιτείες. Στην παρούσα ανάλυση χρησιμοποιήθηκαν δεδομένα από 6 μεγάλες επιδημιολογικές μελέτες με σκοπό να εκτιμηθούν τα καρδιαγγειακά επεισόδια σε πάσχοντες από HeFH στο γενικό πληθυσμό. Οι ερευνητές όρισαν ως φαινότυπο HeFH την παρουσία επιπέδων LDL-χολ > 190 mg/dL. Σε σύνολο 68.565 εξετάσεων φαινότυπος HeFH εντοπίσθηκε σε 3.850 άτομα και σχετίσθηκε με περίπου πενταπλάσιο κίνδυνο εμφάνισης στεφανιαίας νόσου στην 30ετία και σχεδόν τετραπλάσιο κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου. Η χρήση αυστηρότερων κριτηρίων διάγνωσης HeFH δεν επηρέασε ουσιαστικά την εκτίμηση του καρδιαγγειακού κινδύνου. Οι συγγραφείς συμπεραίνουν ότι ο μακροπρόθεσμος καρδιαγγειακός κίνδυνος που σχετίζεται με φαινοτυπική HeFH στο γενικό πληθυσμό (οριζόμενη ως επίπεδα LDL-χολ > 190 mg/dL) είναι σημαντικά αυξημένος.

(Perak AM, Ning H, de Ferranti SD, et al. Circulation. 2016;134:9-19)

Σημαντικές μειώσεις των επιπέδων χοληστερόλης σε υψηλού κινδύνου άτομα συγκριτικά με το γενικό πληθυσμό

Η ελάττωση της χοληστερόλης αποτελεί σημαντικό αίτιο μείωσης της θνητότητας από στεφανιαία νόσο στις δυτικές κοινωνίες. Στη μελέτη MONICA καταγράφηκαν στοιχεία από 4.349 άνδρες και 4.546 γυναίκες από το 1994 έως το 2014. Φάνηκε ότι τα επίπεδα της ολικής χοληστερόλης έπεσαν συνολικά κατά το χρονικό αυτό διάστημα από 6,2 mmol/L σε 5,5 mmol/L. Η ελάττωση αυτή ήταν εντονότερη σε μεγαλύτερης ηλικίας άτομα συγκριτικά με νεώτερης ηλικίας, καθώς και σε άτομα με καρδιαγγειακή νόσο, σακχαρώδη διαβήτη ή αρτηριακή υπέρταση. Η χρήση υπολιπιδαιμικών φαρμάκων αυξήθηκε σε ποσοστό 14,3% το 2014. Οι συγγραφείς διαπιστώνουν μια σταθερή ελάττωση των επιπέδων της ολικής χοληστερόλης σε χρονικό διάστημα 20ετίας, περισσότερο έντονη σε άτομα αυξημένου καρδιαγγειακού κινδύνου.

(Eriksson M, Forslund AS, Jansson JH, et al. Eur Heart J. 2016;37:1985-92)

Προγνωστική αξία οριακά παθολογικών τιμών σφυροβραχιόνιου δείκτη

Η χαμηλή τιμή του σφυροβραχιόνιου δείκτη (ΣΒΔ) σχετίζεται με αυξημένη θνητότητα και εμφάνιση καρδιαγγειακών επεισοδίων. Η παρούσα μελέτη αξιολόγησε την προγνωστική αξία οριακών τιμών ΣΒΔ. Αξιολογήθηκαν δεδομένα από 5.205 άτομα χωρίς ιστορικό περιφερικής αρτηριοπάθειας με ΣΒΔ = 0,91-1,39. Συμμετέχοντες με ΣΒΔ = 0,91-1,00 (Ν=324) είχαν περισσότερες συννοσηρότητες (σακχαρώδη διαβήτη, παθήσεις αορτής και αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο) και παθολογικές ηχωκαρδιογραφικές και βιοχημικές παραμέτρους συγκριτικά με άτομα με ΣΒΔ = 1,01-1,39. Οι συμμετέχοντες με οριακό ΣΒΔ είχαν αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακού θανάτου (αναλογία κινδύνου = 3,47) και θανάτου από οποιαδήποτε αιτία (αναλογία κινδύνου = 2,27). Οι ερευνητές καταλήγουν ότι οριακή τιμή ΣΒΔ έχει ανεξάρτητη προγνωστική αξία σε πληθυσμό ασθενών σχετικά υψηλού κινδύνου και προτείνουν επιβεβαίωση των αποτελεσμάτων σε μεγαλύτερης κλίμακας μελέτες.

(Tanaka S, Kaneko H, Kano H, et al. Atherosclerosis. 2016;250:69-76)

Η επίδραση των στατινών στην εμφάνιση στεφανιαίας νόσου και στη θνητότητα πασχόντων από οικογενή υπερχοληστερολαιμία

Η οικογενής υπερχοληστερολαιμία (FH) αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου για πρώιμη εκδήλωση στεφανιαίας νόσου (ΣΝ) και θανάτου. Στη μελέτη αυτή αξιολογήθηκε η ελάττωση του σχετικού κινδύνου για εμφάνιση εμφράγματος μυοκαρδίου, διενέργεια επέμβασης επαναγγείωσης και για τη συνολική θνητότητα πασχόντων από ετερόζυγο FH (HeFH). Αξιολογήθηκαν δεδομένα από 1.559 ασθενείς >18 ετών χωρίς ιστορικό ΣΝ που καταγράφηκαν από το 1995 έως το 2015. Σιμβαστατίνη 40 mg συνταγογραφήθηκε σε ποσοστό 23,1% και ατορβαστατίνη 40 mg σε ποσοστό 22,8% των συμμετεχόντων. Το σύνθετο τελικό σημείο παρουσίασαν 5,3 πάσχοντες από HeFH που ελάμβαναν υπολιπιδαιμική αγωγή με στατίνη ανά 1000 ανθρωπο-έτη συγκριτικά με 8,8 πάσχοντες που δεν ελάμβαναν αγωγή με στατίνη. Μετά από ομαλοποίηση για λήψη άλλων φαρμάκων (αντιαιμοπεταλιακά, αντιϋπερτασικά, αντιδιαβητικά) φάνηκε ελάττωση του σχετικού κινδύνου για στεφανιαία συμβάντα και θάνατο κατά 44%. Οι συγγραφείς καταλήγουν ότι η χορήγηση μέτριας ή υψηλής ισχύος στατίνης σε ασθενείς με HeFH προστατεύει σε σημαντικό βαθμό από την εκδήλωση ΣΝ και από την εμφάνιση θανάτου.

(Besseling J, Hovingh GK, Huijgen R, et al. J Am Coll Cardiol. 2016;68:252-60)

Η ομοκυστεΐνη δεν σχετίζεται ανεξάρτητα με αθηρογόνους λιπιδαιμικές παραμέτρους

Τα αυξημένα επίπεδα ομοκυστεΐνης αποτελούν ανεξάρτητο παράγοντα καρδιαγγειακού κινδύνου με ασαφή μηχανισμό. Ελάττωση της ομοκυστεΐνης μειώνει τα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια, αλλά δεν επιδρά στο έμφραγμα μυοκαρδίου σε τυχαιοποιημένες μελέτες. Στο πλαίσιο της μελέτης VLDL-21 (Very Large Database of Lipids) αξιολογήθηκε η πιθανή συσχέτιση της ομοκυστεΐνης με άλλες βιοχημικές παραμέτρους σε 18.297 άτομα. Τα επίπεδα της LDL-χολ και της HDL-χολ ήταν χαμηλότερα στο μεγαλύτερο τεταρτημόριο της ομοκυστεΐνης και τα τριγλυκερίδια αυξημένα, αλλά αυτές οι συσχετίσεις δεν ήταν στατιστικά σημαντικές μετά από ομαλοποίηση για φύλο, ηλικία, νεφρική λειτουργία και γλυκαιμικούς δείκτες. Συμπερασματικά, τα ευρήματα της μελέτης δεν υποστηρίζουν ανεξάρτητη συσχέτιση των επιπέδων της ομοκυστεΐνης με αθηρογόνους λιπιδαιμικές παραμέτρους.

(Lupton JR, Quispe R, Kulkarni K, et al. Atherosclerosis. 2016 Jun;249:59-64)

Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να βρείτε στην αναβαθμισμένη ιστοσελίδα της ΕΕΛΙΑ: www.eelia.gr