Επιμέλεια:

Χ. Μιχαλακέας, Καρδιολόγος, Επιστημονικός Συνεργάτης Β’ Πανεπιστημιακής Καρδιολογικής Κλινικής, Π.Γ.Ν.«Αττικόν»

Λ. Ραλλίδης, Αναπληρωτής Καθηγητής Καρδιολογίας,
Β΄ Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική,
Π.Γ.Ν. «Αττικόν»

Ι. Λεκάκης, Καθηγητής Καρδιολογίας, Β΄ Πανεπιστημιακή
Καρδιολογική Κλινική, Π.Γ.Ν. «Αττικόν»

Η επίδραση της λιραγλουτίδης στα καρδιαγγειακά συμβάματα

Στη μελέτη LEADER αξιολογήθηκε η ασφάλεια της χορήγησης λιραγλουτίδης, ενός αναλόγου γλυκαγονικού πεπτιδίου 1, έναντι εικονικού φαρμάκου σε πάσχοντες από σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 (ΣΔτ2). Στη μελέτη συμμετείχαν 9.340 ασθενείς υψηλού καρδιαγγειακού κινδύνου με ΣΔτ2. Μετά από 3,8 έτη παρακολούθησης κατά μέσο όρο το σύνθετο πρωταρχικό τελικό σημείο (καρδιαγγειακός θάνατος, μη θανατηφόρο έμφραγμα μυοκαρδίου ή μη θανατηφόρο αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο) καταγράφηκε σε ποσοστό 13% των ασθενών στην ομάδα της λιραγλουτίδης έναντι 14,9% στην ομάδα του εικονικού φαρμάκου (p=0,001 για μη κατωτερότητα και p=0,01 για ανωτερότητα). Η συνολική θνητότητα ήταν 8,2% στην ομάδα της λιραγλουτίδης έναντι 9,6% στην ομάδα του εικονικού φαρμάκου (p=0,02). Η συχνότερη ανεπιθύμητη ενέργεια που οδήγησε σε διακοπή του υπό μελέτη φαρμάκου ήταν η εμφάνιση γαστρεντερικών διαταραχών. Οι ερευνητές καταλήγουν ότι σε αυτή τη μελέτη μη-κατωτερότητας η λιραγλουτίδη φάνηκε ότι βελτιώνει την καρδιαγγειακή νοσηρότητα και θνητότητα σε ασθενείς με ΣΔτ2.

(Marso SP, Daniels GH, Brown-Frandsen K, et al. N Engl J Med. 2016;375:311-22)

Επιπολασμός πιθανής οικογενούς υπερχοληστερολαιμίας σε ασθενείς που λαμβάνουν στατίνη

Στο πλαίσιο της μελέτης DYSIS (Dyslipidemia International Study) αξιολογήθηκε το ποσοστό ασθενών με δυσλιπιδιαμία και πιθανή ή πολύ πιθανή (probable) οικογενή υπερχοληστερολαιμία (FH). Σε σύνολο 54.811 ασθενών υπό στατίνη από 29 χώρες εφαρμόσθηκαν τα κριτήρια Dutch για τη διάγνωση FH. Παρά τη χορήγηση υπολιπιδαιμικής αγωγής με στατίνη ποσοστό 16,1% των συμμετεχόντων είχαν επίπεδα LDL-χολ >140 mg/dL με πιθανή FH σε ποσοστό 15% και πολύ πιθανή FH σε ποσοστό 1,1%. Το μεγαλύτερο ποσοστό πολύ πιθανής FH βρέθηκε στην Αίγυπτο, στις Βαλτικές πολιτείες, στη Ρωσία και στη Σλοβενία, ενώ το χαμηλότερο στο Ισραήλ, στον Καναδά και στη Σουηδία. Τα μεγαλύτερα ποσοστά FH βρέθηκαν σε άτομα ηλικίας 45-54 ετών στη δευτερογενή πρόληψη, ανεξάρτητα από την παρουσία σακχαρώδη διαβήτη. Συμπερασματικά, στη μελέτη διαπιστώθηκαν αυξημένα ποσοστά FH και υψηλά επίπεδα LDL-χολ παρά τη γενικευμένη χορήγηση στατινών, ιδιαίτερα σε μικρής ηλικίας πάσχοντες, γεγονός που επιβάλει τον έγκαιρο εντοπισμό και τη βέλτιστη αντιμετώπιση των ασθενών.

(Catapano AL, Lautsch D, Tokgözoglu L, et al. Atherosclerosis. 2016;252:1-8)

Πάσχοντες από ετερόζυγο οικογενή υπερχοληστερολαιμία (FH) και στεφανιαία νόσο (ΣΝ) έχουν αυξημένα ποσοστά θνητότητας. Στην παρούσα ανάλυση αξιολογήθηκε η εμφάνιση υποτροπών καρδιαγγειακών συμβαμάτων σε ασθενείς με FH μετά από οξύ στεφανιαίο σύνδρομο (ΟΣΣ) υπό σύγχρονη υπολιπιδαιμική αγωγή. Εκτιμήθηκαν δεδομένα 4.534 ασθενών με ΟΣΣ στην Ελβετία στους οποίους έγινε έλεγχος για παρουσία FH και καταγράφηκε η καρδιαγγειακή νοσηρότητα και θνητότητα λόγω ΣΝ μετά από ένα έτος παρακολούθησης. Το ποσοστό FH στους ασθενείς της μελέτης ήταν μεταβλητό (1,6-5,5%) ανάλογα με τα κριτήρια διάγνωσης. Πάσχοντες από FH εμφάνιζαν αυξημένο κίνδυνο υποτροπής του ΟΣΣ όταν έγινε ομαλοποίηση για άλλους παράγοντες κινδύνου, παρά τη λήψη υψηλής ισχύος στατινών στην πλειοψηφία των ασθενών. Οι συγγραφείς διαπιστώνουν ότι οι πάσχοντες από FH έχουν διπλάσια πιθανότητα υποτροπής του ΟΣΣ στο πρώτο έτος από το συμβάν συγκριτικά με τους υπόλοιπους ασθενείς παρά τη λήψη στατινών.

(Nanchen D, Gencer B, Muller O, et al. Circulation.2016;134:698-709)

Επίπτωση, επιπολασμός και προγνωστική αξία της ορθοστατικής υπότασης σε ασθενείς με διαβήτη

Στη μελέτη ACCORD συμμετείχαν ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη (ΣΔ) και αρτηριακή υπέρταση (ΑΥ). Στην ανάλυση αυτή αξιολογήθηκε η εμφάνιση ορθοστατικής υπότασης (ΟΥ) σε 4.266 ασθενείς της μελέτης και αξιολογήθηκε η προγνωστική σημασία του φαινομένου. Ως ορθοστατική μεταβολή της αρτηριακής πίεσης (ΑΠ) ορίσθηκε η διαφορά της ελάχιστης πίεσης στην όρθια θέση με τη μέση πίεση στην καθιστή θέση και ως ΟΥ ορίσθηκε η μεταβολή >20 mmHg της ΣΑΠ ή/και > 10 mmHg της ΔΑΠ. OYκαταγράφηκε σε ποσοστό 20% των ασθενών της μελέτης ανεξάρτητα από την τυχαιοποίηση τους στην ομάδα της αυστηρής έναντι περισσότερο χαλαρής ρύθμισης της ΑΠ. Μετά από χρονικό διάστημα παρακολούθησης 46,9 μηνών η ΟΥ φάνηκε ότι σχετιζόταν με αυξημένο ποσοστό συνολικής θνητότητας και νοσηλείας ή θανάτου από καρδιακή ανεπάρκεια, όχι όμως με το σύνθετο πρωταρχικό τελικό σημείο. Συμπερασματικά, η εμφάνιση ΟΥ σε πάσχοντες από ΣΔ και ΑΥ είναι συχνή, δεν σχετίζεται με την ένταση της αντιυπερτασικής αγωγής και προβλέπει αυξημένη θνητότητα και επεισόδια καρδιακής ανεπάρκειας.

(Fleg JL, Evans GW, Margolis KL, et al. Hypertension. 2016;68:888-95)

Συσχέτιση του καρδιαγγειακού κινδύνου με την ελάττωση της LDLχοληστερόλης με διαφορετικά υπολιπιδαιμικά φάρμακα

Στην παρούσα μετα-ανάλυση αξιολογήθηκε η επίδραση της ελάττωσης της LDL-χολ με διάφορα υπολιπιδαιμικά φάρμακα στη μείωση του καρδιαγγειακού κινδύνου. Αξιολογήθηκαν δεδομένα από 49 μελέτες με συνολικό αριθμό 312.175 συμμετεχόντων. Έγινε διαχωρισμός 4 κατηγοριών υπολιπιδαιμικής αγωγής: στατίνες, μη-στατινούχα φάρμακα που δρουν μέσω αύξησης των LDL υποδοχέων (δεσμευτικά χολικών αλάτων, εζετιμίμπη, ειλεϊκή παράκαμψη), υπολιπιδαιμικά φάρμακα που δρουν με άλλο τρόπο (φιμπράτες, νικοτινικό οξύ, αναστολείς της CETP) και αναστολείς της PCSK-9. Για κάθε ελάττωση της LDL-χολ κατά 1 mmol/L (38,7 mg/dL) με στατίνες φάνηκε μείωση του σχετικού κινδύνου για μείζονα αγγειακά συμβάντα κατά 23% ενώ αντίστοιχα για μη-στατινούχα φάρμακα και παρεμβάσεις που δρουν μέσω αύξησης των LDL υποδοχέων η μείωση ήταν 25%. Για τις φιμπράτες το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 12% ενώ για τους αναστολείς της PCSK-9 51%, αλλά στατιστικά μη σημαντικό (p=0,25). Η απόλυτη ελάττωση της τιμής της LDL-χολ σχετίστηκε με μείωση του απόλυτου κινδύνου στεφανιαίων επεισοδίων κατά 1,5% στην πρωτογενή πρόληψη και κατά 4,6% στη δευτερογενή πρόληψη. Οι συγγραφείς συμπεραίνουν ότι η χορήγηση στατινών και μη-στατινούχων υπολιπιδαιμικών φαρμάκων που δρουν μέσω αύξησης των LDL υποδοχέων εμφανίζουν παρόμοια αποτελεσματικότητα στην ελάττωση του σχετικού κινδύνου μειζόνων αγγειακών συμβαμάτων για κάθε μείωση της LDL-χολ κατά 1 mmol/L και ότι χαμηλότερα επίπεδα LDL-χολ σχετίζονται με μικρότερο ποσοστό στεφανιαίων επεισοδίων.

(Silverman MG, Ference BA, Im K, et al. JAMA. 2016;316:1289-97)