ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΝΕΦΡΟΠΑΘΕΙΑ;

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΝΕΦΡΟΠΑΘΕΙΑ;

Υπάρχουν πολλά διαφορετικά είδη νεφρικών παθήσεων. Το ακριβές αίτιο πολλές φορές παραμένει άγνωστο. Νεφρική ανεπάρκεια εμφανίζεται στις περιπτώσεις που η νεφρική πάθηση επηρεάζει την ικανότητα των νεφρών να απομακρύνουν  τοξίνες από τον οργανισμό. Συνήθως εξελίσσεται με αργό ρυθμό, προοδευτικά για αρκετά χρόνια και για αυτό τον λόγο ονομάζεται χρόνια νεφρική ανεπάρκεια. Μερικές φορές όμως εγκαθίσταται ταχέως και τότε ονομάζεται οξεία νεφρική ανεπάρκεια.

Σε περιπτώσεις οξείας νεφρικής ανεπάρκειας, μπορεί να είναι απαραίτητη η επείγουσα θεραπεία εξωνεφρικής κάθαρσης για μικρό χρονικό διάστημα, γιατί η νεφρική λειτουργία συνήθως ανακάμπτει. Στα πρώιμα στάδια της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας η θεραπεία είναι συντηρητική και περιλαμβάνει αλλαγή στο διαιτολόγιο σε συνδυασμό με κάποια φαρμακευτική αγωγή, ενώ στο τελικό στάδιο, μπορεί να χρειαστεί θεραπεία με εξωνεφρική κάθαρση ή μεταμόσχευση νεφρού.

Νεφρικές παθήσεις

Η σπεραματοτονεφρίτιδα ή σπειραματοπάθεια αποτελεί μία κατάσταση, κατά την οποία τα σπειράματα, τα μικροσκοπικά «φίλτρα» που βοηθούν στον καθαρισμό του αίματος, έχουν υποστεί βλάβη. Μερικά από αυτά ανακάμπτουν αυτόματα, άλλα με φαρμακευτική αγωγή, κάποια όμως δεν μπορούν να θεραπευτούν και εξελίσσονται σε χρόνια νεφρική ανεπάρκεια.

Ένας τύπος σπειραματονεφρίτιδας, είναι ο συστηματικός ερυθυματώδης λύκος (ΣΛΕ). Ο λύκος επηρεάζει πολλά όργανα και συστήματα του οργανισμού, συνήθως όμως τις αρθρώσεις και το δέρμα. Εμφανίζεται κυρίως σε γυναίκες 20 έως 30 χρόνων. Νεφροπάθεια εμφανίζεται συχνά σε ασθενείς με λύκο, συνήθως στα 5 πρώτα χρόνια από την έναρξη της νόσου.

Σακχαρώδης διαβήτης

Ακόμα και με την χορήγηση ινσουλίνης, τα μικρά αγγεία του οργανισμού καταστρέφονται στους χρόνιους σακχαροδιαβητικούς ασθενείς και γίνεται αντιληπτό από την απώλεια πρωτεινών στα ούρα (πρωτεινουρία). Μετά την πάροδο αρκετών χρόνων τα νεφρικά «φίλτρα» καταστρέφονται από τον σακχαρώδη διαβήτη προκαλώντας νεφρική ανεπάρκεια. Το κάπνισμα καταστρέφει τα αγγεία επίσης, επιδεινώνοντας έτσι τις επιπλοκές του σακχάρου. Οι σακχαροδιαβητικοί ασθενείς πρέπει να σταματήσουν το κάπνισμα εντελώς.

Πολυκυστικοί νεφροί

Η πολυκυστική νόσος των ενηλίκων είναι η συχνότερη κληροδοτούμενη νεφρική νόσος. Οι πολυκυστικό νεφροί περιέχουν κύστεις γεμάτες με υγρό που αυξάνονται σε μέγεθος. Η πίεση που προκαλείται από τις αυξανόμενες σε μέγεθος κύστεις καταστρέφει τον νεφρικό ιστό και οδηγεί σε νεφρική ανεπάρκεια τελικού σταδίου. Επειδή η νόσος κληρονομείται, οι ασθενείς με πολυκυστικούς νεφρούς θα πρέπει να ενημερωθούν για να ελεγχθούν και άλλα μέλη της οικογένειας που πιθανό να έχουν προσβληθεί.

Πυελονεφρίτιδα

Η πυελονεφρίδα είναι μια βακτηριδιακή λοίμωξη του νεφρού, που προκαλεί νεφρική ανεπάρκεια μόνο αν συνδυάζεται με απόφραξη του ουροποιητικού συστήματος, στον ουρητήρα ή στην έξοδο της ουροδόχου κύστεως. Νεφρολιθίαση, νεοπλασίες ή υπερπλασία προστάτη μπορεί να προκαλέσουν απόφραξη του ουροποιητικού συστήματος σε ενήλικες.

Νεφρική ανεπάρκεια που προκαλείται από φάρμακα

Αναλγητικά και φάρμακα κατά της αρθρίτιδας είναι τα συχνότερα που μπορεί να προκαλέσουν νεφρική βλάβη. Σαν κανόνα κρατήστε το εξής:  μην χρησιμοποιείται μη- συνταγογραφούμενα σκευάσματα (κυρίως αναλγητικά) χωρίς να συμβουλευτείτε τον νεφρολόγο σας.

Αρτηριακή πίεση

Η αυξημένη αρτηριακή πίεση (υπέρταση) μπορεί είτε να προκαλέσει νεφρική ανεπάρκεια. Η χρόνια αθεράπευτη αρτηριακή υπέρταση ή η εκτεταμένη αρτηριακή πίεση μειώνει σταδιακά την αιματική ροή στα «φίλτρα» του νεφρού και οδηγεί σε νεφρική ανεπάρκεια. Η υπέρταση με την σειρά της οδηγεί σε νεφρική βλάβη.

Πρώιμα στάδια νεφρικής ανεπάρκειας

Κατά την διάρκεια των πρώτων χρόνων της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας μπορεί να μην υπάρχουν συμπτώματα. Σε μερικές περιπτώσεις το πρόβλημα μπορεί να παραμείνει αδιάγνωστο μέχρις ότου οι νεφροί καταστραφούν εκτεταμένα.

Απλές εργαστηριακές εξετάσεις όπως η ανάλυση των ούρων και η αναζήτηση πρωτεινών στα ούρα, είναι χρήσιμα για την ανάδειξη νεφρικής βλάβης στα πρώιμα στάδια. Μία αιματολογική εξέταση, η κρεατινίνη στον ορό του αίματος, χρησιμοποιείται συχνά σαν τον απλούστερο δείκτη της νεφρικής λειτουργίας. Μπορεί να δείξει μείωση της νεφρικής λειτουργίας πριν από κάθε άλλο σύμπτωμα. Άλλες αιματολογικές εξετάσεις, ακτινογραφίες, υπέρηχοι και ίσως νεφρική βιοψία μπορεί να είναι απαραίτητα για την διάγνωση του αιτίου της νεφρικής βλάβης για να χορηγηθεί η κατάλληλη θεραπεία.

Ουραιμία

Καθώς οι νεφροί συνεχίζουν να ανεπαρκούν, όλο και περισσότερα απόβλητα συσσωρεύονται στον οργανισμό. Τα συμπτώματα επιδεινώνονται και περιλαμβάνουν δύσπνοια, ναυτία, έμετο και κεφαλαλγία. Σοβαρά προβλήματα ίσως προκύψουν εξαιτίας της αυξημένης αρτηριακής πίεσης, της αναιμίας ή λόγω της αύξησης των επιπέδων οξέων και καλίου στο αίμα.

Πριν εγκατασταθεί εκτεταμένη ουραιμία, ο ασθενής ξεκινάει μια διαδικασία υποκατάστασης της νεφρικής λειτουργίας που περιλαμβάνει την εξωνεφρική κάθαρση  ή την μεταμόσχευση νεφρού. Σε περίπτωση που ακούσετε τον όρο νεφρική ανεπάρκεια τελικού σταδίου, να έχετε υπ όψιν σας ότι το «τελικό στάδιο» αναφέρεται στο τέλος της νεφρικής λειτουργίας και όχι στο τέλος της ζωής.

Τρίγκα Κωνσταντίνα

Νεφρολόγος.